مدل سه افق نوآوری چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟

از مدیران ارشد و مدیران نوآوری جهانی گرفته تا تیم‌های سرمایه‌گذاری، همه آن‌ها از مدل سه افق نوآوری استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد که هریک از نوآوران تعریف متفاوتی برای مدل افق نوآوری دارند و از آن برای اهداف مختلفی استفاده می‌کنند. چنانچه که از مدل سه افق نوآوری به درستی استفاده ‌شود، می‌توان مزایای ویژه‌ای بدست آورد.

منابع مختلف، این مدل را به روش‌های مختلف و بیش از حد پیچیده و با اصطلاحات سخت توضیح می‌دهند. به همین دلیل در اغلب موارد هنگامی که افراد در عمل با مدل افق نوآوری مواجه می‌شوند احساس سردرگمی می‌کنند.

آیا این مدل به شما کمک می‌کند تا بتوانید نوع نوآوری خود را تعیین کنید؟ آیا این مدل شما را در مدیریت انتظارات یاری می‌دهد؟ آیا به شما این امکان را می‌دهد که پیش‌بینی کنید چه زمانی از یک فعالیت نوآوری نتیجه خواهید گرفت؟ آیا به شما کمک می‌کند که پورتفولیو خود را متعادل کنید؟

ما باید قادر باشیم تا پاسخ مناسبی برای هریک از سوالات فوق پیدا کرده و خود را از سردرگمی رها کنیم زیرا چنانچه که نتوانید از مدل افق نوآوری به درستی استفاده کنید، احتمالا استراتژی رشد شرکت خود را اشتباه مدیریت می‌کنید. پس اجازه دهید آن را به صورت ساده بیان کنیم.

مدل سه افق نوآوری چیست؟

مدل سه افق‌ نوآوری یک چارچوب استراتژی رشد است که توسط مک کنزی (McKinsey) معرفی شده است و از طریق آن می‌توان برای تفکر در مورد آینده شرکت استفاده کرد. همچنین این استراتژی به شما در مدیریت رشد به روشی هماهنگ کمک می‌کند.

افراد این مدل را غالباً با چارچوب استراتژی نوآوری اشتباه می‌گیرند که این امر نادرست است. مدل سه افق نوآوری تنها باید برای تنظیم یا به چالش کشیدن یک استراتژی رشد استفاده شود که این امر به آگاهی (inform) از یک استراتژی نوآوری کمک خواهد کرد. در مقابل، استراتژی نوآوری می‌تواند به شکل‌گیری یا به چالش کشیدن استراتژی رشد کمک کند.

چگونه باید از مدل سه افق نوآوری استفاده کرد؟

مزیت کلیدی مدل سه افق نوآوری این است که زبان مشترکی برای درک و صحبت در مورد انواع مختلف رشد را فراهم می‌کند. هر فردی که در یک سازمان بزرگ کار می‌کند، می‌داند که هر عضو تیم (‏یا هیئت مدیره)‏ چشم‌انداز متفاوتی برای آینده شرکت دارد. مدل افق نوآوری به شما کمک می‌کند تا این چشم‌اندازهای متفاوت را مدیریت نمایید.

بنابراین مدل افق نوآوری جهت مدیریت پورتفولیو و استراتژی رشد عالی است؛ چرا که می‌توان از آن جهت تجسم برنامه‌های خود برای آینده شرکت و نقل آن‌ها به روشی ساده استفاده کرد.

مدل سه افق نوآوری چه مواردی را اندازه‌گیری می‌کند؟

با نگاهی اجمالی به شکل زیر متوجه خواهید شد که این مدل از محور زمان و محور ارزش (‏گاهی اوقات سود)‏ تشکیل شده است. این سه افق نوآوری، سه منحنی‌ S شکل هستند که یکی پس از دیگری رخ می‌دهند و هرکدام خود نشان‌دهنده یک پروژه نوآوری می‌باشند.
ماندگاری هر افق بسته به اینکه شما در یک صنعت کند یا سریع حرکت می‌کنید، متفاوت خواهد بود.

مدل افق نوآوری چه کاری انجام نمی‌دهد؟

​نکته مهمی که در مورد این مدل مطرح می‌باشد این است که این مدل به نوع نوآوری که انجام می‌دهید توجهی ندارد. در واقع می‌توان گفت که هیچ ربطی به این قضیه ندارد. بنابراین چنانچه به دنبال محصولات یا بازارهای جدید هستید – مثل متنوع‌سازی محصول، توسعه بازار و یا نفوذ در بازار – به این معناست که شما در واقع در مورد ماتریس هدف نوآوری (innovation ambition matrix) صحبت می‌کنید. ما ابزار چشم‌انداز نوآوری را برای تعیین انواع نوآوری و پس از استفاده از مدل افق نوآوری به کار می‌گیریم.

نوآوری های افق 1 چیست؟

نوآوری‌های افق ۱ معمولا پروژه‌های کوتاه‌مدتی هستند که نتایج را طی ۱ الی ۳ سال ایجاد رقم می‌زنند. البته که این زمان‌بندی متفاوت است. به عنوان مثال، یک کسب و کار فناورانه که محصولات خود را به صورت مستقیم به مصرف‌کننده می‌فروشد (direct to consumer) ممکن است حرکت سریع‌تری داشته و و نتایج حاصل از نوآوری‌های خود را در عرض ۶ ماه مشاهده کند. اما به طور کلی شما می‌توانید نتایج را در عرض ۱ تا ۳ سال ببینید.

زمانیکه بحث بازبینی سالانه تیم به میان می‌آید، توجیه نوآوری افق 1 آسان‌تر است. به این دلیل است که نتایج ملموس در معرض دید قرار خواهند گرفت. در اغلب موارد، نوآوری افق 1 پروژه‌های موجود در زیر مجموعه خود را بهینه‌سازی می‌کند (بهینه سازی تدریجی و کوچک محصول فعلی بر پایه افزایش کاربر یا بهبود فرایندهای داخلی).

نوآوری های افق 2 چیست؟

می‌توانید انتظار داشته باشید که نتایج حاصل از یک پروژه با نوآوری افق ۲ را (از ادراک تا تکمیل) طی دو تا پنج سال مشاهده کنید.

نوآوری های افق ۲ به زمان بیشتری نسبت به نوآوری افق 1 نیاز دارند. معمولا (‏اما نه همیشه)‏ نوآوری افق 2 آن‌ دسته از نوآوری‌هایی هستند که از بازارهای همجوار (adjacent market) کپی شده‌ و در یک زمینه جدید اعمال شده‌اند. این نوآوری‌ها ممکن است شامل تطبیق تکنولوژی، فرایندها یا ساختارهای جریان درآمدی باشند که در حال حاضر در صنایع دیگر بخوبی به کار گرفته می‌شوند.

نوآوری های افق 3 چیست؟

نوآوری افق ۳، پروژه‌های نوآوری بلند مدتی هستند که عموما طی ۵ تا ۱۲ سال نتیجه می‌دهند. معمولا این نوآوری با نوآوری غیر تدریجی مرتبط است – ‏برای مثال نوآوری‌های برانداز (Disruptive)، رادیکالی (Radical)، یا معمارانه (Architectural) -. اما در واقع، تغییرات تدریجی در برخی صنایع سنگین B۲B ممکن است چند سال بعد به بازار برسند و در نتیجه نتایج را طی ۵ تا ۱۲ سال نشان دهند.

یک مثال خوب از نوآوری افق ۳، AMD است، نوآوری تدریجی که برای رسیدن به تحول در بازار مدیریت شده ‌است. سازمان در سال ۲۰۱۹ حجم زیادی از بازار مشتری واحد پردازش مرکزی (‏CPU)‏ را از اینتل گرفت. پردازنده‌های ریزن AMD چند سال پیش به عنوان رقبای ارزان‌تر شروع به کار کردند و از آن زمان در عملکرد محصول از اینتل پیشی گرفتند. محصولات AMD اکنون قیمت مشابهی دارند، با این حال فروش آن‌ها همچنان در حال افزایش است.
توجه به این نکته مهم است که شما می‌توانید، نوآوری رادیکالی، برانداز یا معمارانه را علاوه بر نوآوری افق 3، در نوآوری افق ۱ یا ۲ نیز دنبال کنید.

مدل سه افق نوآوری چگونه می‌تواند به شما سود برساند؟

برای استفاده از مدل افق نوآوری، باید در مورد این فکر کنید که کدام افق نوآوری هر پروژه با استراتژی رشد شما متناسب است. مشاهده نتایج چقدر زمان میبرد؟ چه زمانی می‌توانید انتظار سود داشته باشید؟ ROI مورد انتظار شما (نرخ ‏بازگشت نوآوری)‏ چیست؟

پس از آنکه همه چیز را برنامه‌ریزی کردید، پیش‌بینی‌ها و استدلال خود را با تیمتان به اشتراک بگذارید. از مدل افق نوآوری برای کمک به همسوسازی تیم، ایجاد احساس مشارکت و داشتن ذینفعان کلیدی در همان زمان استفاده کنید؛ اما در ابتدا اطمینان حاصل کنید که آن‌ها درک روشنی از هدف و استفاده مرتبط از این چارچوب را دارا می‌باشند.

اگر افراد این مدل را درک کرده و بدانند که چرا نوآوری بلندمدت زمان‌بر است، به احتمال زیاد خواهند فهمید که چرا این پروژه‌ها ارزش سرمایه‌گذاری (‏و ریسک)‏ را دارند. آموزش داخلی در رابطه با چنین چارچوب‌هایی گام مهمی به سمت قادر ساختن تیمتان برای وفق شدن با طرز تفکر نوآوری است.

نکته کلیدی

نکته کلیدی در اینجا این است که شما باید هم از مدل افق نوآوری و هم از مدل چشم‌انداز نوآوری به صورت جداگانه و در مرحله استراتژی مربوطه استفاده کنید. افراد را سردرگم نکنید. ابتدا از مدل افق نوآوری استفاده کنید، سپس از مدل چشم‌انداز نوآوری برای تعیین انواع نوآوری که می‌خواهید آن‌ها را با توجه به افق های نوآوری دنبال کنید، استفاده کنید.

برای کمک به ایجاد یک فرهنگ نوآوری در سازمان خود یا نشان دادن ارزش فعالیت‌های نوآوری خود (‏و حذف برنامه‌هایی که نتایج خاصی را دربر نخواهند داشت)‏، می‌توانید برنامه‌های استراتژی نوآوری ما را بررسی کنید.